Günümüzde taşıma kolaylığı ve pratik olmasının yanında artık masaüstü bilgisayarların sahip olduğu özellikleri de aratmadığından dizüstü bilgisayarlar hızla yaygınlaşmaktadır. Sizin de bilgisayarınız açılırken artık sabır sınırlarını zorluyor, işinizi yaparken bir kahveyi rahatlıkla içebilecek bir süreyi zayi ediyorsa, artık bir değişikliğe gitmenin vakti geldi demektir. Yalnız bu değişiklik için iki şeye daha ihtiyaç duyacaksınız; Bütçe ve amacınıza uygun doğru bilgisayar. Tabii söz konusu doğru bilgisayarı bulabilmekiçin çevrenizden duyduklarınız, okuduklarınız ve envayi çeşit yorumlar kafanızı epeyce karıştırmış olabilir. İşte bu aşamada nasıl bir ürün alacağımıza karar vermeden önce kendimize bazı sorular sorarak temel kriterler belirlemek işimizi kolaylaştıracaktır. Bunlar;

1-Hangi amaçla kullanacağım?:

           Sadece internette gezinmek, basit ofis işlemleri yapmak ve video izlemek için çok yüksek teknik özellikler gerekmez. Orta seviye bir dizüstü bilgisayar bile işinizi görür. Şayet grafik işlemler yapıyor, çizim programlarıyla çalışıyorsanız ya da oyun oynamayı düşünüyorsanız teknik özellikleri çok iyi, ekran kartı üst düzey bir bilgisayar satın almanız gereklidir. Eğer üst düzey teknik özellikler gerektiren bir işiniz yoksa “Olmuşken en iyisi olsun” deyip kullanmayacağınız teknik özelliklere boş yere çuvalla para ödemeyin.

2-Ne kadarlık bir bütçe ayırabilirim?:

           Satın almayı düşündüğümüz dizüstü bilgisayar için belirli bir bütçe ayırırken temel ölçü yukarda bahsettiğimiz gibi hangi amaçla kullanılacağının belirlenmesidir. Bugün çeşitli teknoloji marketlerde ve internet sitelerinde yapacağımız basit bir araştırmada 800-1000TL den başlayıp 3000-5000TL ye kadar varan dizüstü bilgisayar fiyatları mevcut. Buradan anlaşıldığına göre, orta seviye bir dizüstü bilgisayarın fiyatı ortalama 1800-2500TL civarındadır. Sonradan mutsuz olmak istemiyorsanız ve bütçeniz yeterli değilse ucuz diye işinizi görmeyecek teknik özelliklere sahip bir cihazı kesinlikle satın almayın.

3-Hangi marka olmalı?:

           Piyasada isim yapmış ve çok tutulan bir marka olması elbette önemli. Ancak her iyibilinen markanın bütün bilgisayarları aynı kalitede değil. İçinde sahip olduğu parçalar ve teknik özellikleri çok önemli. Bununla birlikte üst düzey teknik özelliklere sahip olmasına rağmen marka olmadığı için daha hesaplı yani daha iyi fiyat performansa sahip ürünler de mevcut. Şayet teknik özelliklere odaklanıp, markaya çok fazla önem vermiyorsanız, hatta işletim sistemini ben yüklerim derseniz piyasada Free Dos işletim sistemli hesaplı ürünler de bulabilirsiniz. Ancak garanti ve teknik servis güvencesi açısından da markalı cihazların tercih edilmesi gerektiğini de sakın unutmayın.

4-Nasıl bir kasası olmalı yada ne büyüklükte ve nasıl bir ekrana sahip olmalı?:

              Şayet sık seyahat ediyorsanız ve dizüstü bilgisayarınızı yanınızda taşımak zorundaysanız hafif ince ve küçük ekran bir cihaz daha çok işinize yarayacaktır. Bu amaçla 13” ya da 14” ekranlı küçük bir dizüstü bilgisayar satın alabileceğiniz gibi klavye takılarak dizüstü gibi kullanılabilen Windows işletim sistemli tabletler, ya da klavyesi çıkarılarak tablet gibi kullanılabilen dokunmatik ekranlı bilgisayarlar piyasada mevcut. Ancak bu özelliklerin ekstradan fiyatı arttırdığını da unutmayın. Ancak taşıma probleminiz yoksa dizüstünüzü ofisiniz ya da evinizde genellikle sabit kullanacaksanız ve nadiren taşıma gerektiriyorsa büyük ekranlı 15,6” hatta 17” civarında bir dizüstü bilgisayar da satın alabilirsiniz. Dizüstü bilgisayarlarda kasa kalitesi ve tuş takımının esnekliği çok önemlidir. Bunun yanında batarya kapasitesi ve ağırlığı da önemli etkenlerdendir. Kasa kalitesini anlamak için değişik markaları inceleyerek kasa kalitesini, tuşların sağlamlığını ve ergonomik olma özelliğini de dikkate alarak, değişikmarka kasalarını inceleyerek karşılaştırın. Elinize alıp dokunarak, ağırlığını malzeme kalitesini kontrol edin ve tuşlarını kullanın. DİKKAT!.. Şayet daha hesaplısını internet üzerinden bularak satın alamaya karar verdiyseniz bile, satın almadan önce bir teknoloji mağazasında aynı ürünü (satın alacakmış gibi) bizzat görüp incelerseniz hayal kırıklığı yaşamazsınız.

5-Isınma sorunu var mı?:

                Dizüstü bilgisayarlarda parçaların dar bir hacime sıkıştırılması neticesinde, ne yazık ki ısınma problemleri kaçınılmaz hale gelmektedir. Bu sorunun bazı bilgisayarlarda özellikle daha fazla yaşandığı da biliniyor. Ancak piyasada soğutucu altlıklar ve değişik soğutma çözümleri bulunan dizüstü bilgisayarlar da mevcuttur. Satın almayı düşündüğümüz bilgisayarla ilgili bu ve benzer konularda müşteri görüşlerine net üzerindeki forumlardan kolayca ulaşabilirsiniz.

6-Teknik özellikleri nasıl olmalıdır?:

                Satın almayı düşündüğümüz dizüstü bilgisayarda ne gibi teknik özellikler bulunmalı acaba bunlara da göz atalım. İşlemci (CPU) : Bilgisayarımızda fare ile tıkladığımızda işlemlerin hızlıca yerine getirilmesini sağlayanen önemli parçadır. Şayet hızı yeterli değil ve işlemci çekirdeği sayısı az ise bir süre sonra bilgisayarkilitlenmeye ve tepki vermemeye başlar. İşlemci çekirdek sayısı yapılan işlerin paylaşılmasını ve daha hızlı işlem yapılmasını da sağlar. Genellikle İntel firmasının i3, i5 ve i7 işlemcileri dizüstü bilgisayarlarda yaygın olarak kullanılmakla birlikte, bunların da farklı hız versiyonları da bulunmaktadır. Orta seviye bir dizüstü bilgisayarda en azından i5 işlemci bulunmalıdır. Eğer alt seviye ekonomik bir dizüstü bilgisayar almayı düşünüyorsanız i3 işlemcili veya Celeron işlemcili bir bilgisayar satın alabilirsiniz. Ayrıca AMD firmasının daha ekonomik intel işlemcilere alternatif işlemcileri de mevcuttur.

RAM (Geçici Bellek):

Bilgisayarların sahip olduğu RAM bellekler işlem yapılırken (Örneğin internette gezinirken, ofis işlemleri esnasında kaydedilmemiş yazıların tutulması v.b) geçici olarak hafızada tutulmasını sağlar. RAM bellek kapasiteleri bilgisayarın işlem geçişlerinde hızlı ve kilitlenmeden çalışmasında işlemciden sonraki ikinci unsurdur. Ortalama bir dizüstü bilgisayarda 4 GB RAM artık standart hale gelmeklebirlikte 8 hatta 16 GB RAM’e sahip bilgisayarlar da mevcut. Burada dikkat edilmesi gereken husus satın alacağımız dizüstünde RAM genişletme yani artırma imkânı olup olmadığının bilinmesidir.

HDD (Dahili Depolama Alanı):

Bilgisayarımızın kalıcı hafızasıdır. Kaydedilen ya da netten indirilen her şey (Film, müzik v.b) Burada depolanır. Harici depolama cihazlarının (USB Flash disk, harici HDD v.b) ucuzlaması ile birlikte çok yüksek kapasite dahili depolama ihtiyacı da artık önemini yitirmişe benziyor. Bununla birlikte en az 500 GB ya da 1TB olmasına dikkat edin. Dahili DVD yazıcı ve okuyucu: Artık sistemlerin USB flash diskler üzerinden boot edilerek kurulabilmesi hafif olması açısından bazı notebooklarda DVD sürücü (Ultrabooklar gibi) bulunmamaktadır. Ancak acil durumlarda DVD medyaları okutabilmek ve sistem kurulumu yapılabilmesi açısından şayet çok fazla taşıma problemi yoksa DVD sürücü bulunmasında fayda var.

Ekran Kartı:

Eğer bilgisayarımızı sadece e-posta, nette gezinti yâda basit ofis işlemleri için kullanıyorsak gerek olmayabilir. Onboard dediğimiz anakart üzerindeki tümleşik ekran kartları yeterli olabilir. Şayet yüksek grafik işlemleri gerektiren çizim programları kullanıyorsak ya da oyun oynamayı seviyorsak bilgisayarımızın olmazsa olmaz parçalardandır. Burada dikkat etmemiz gereken husus ekran kartımızın paylaşımsız olmasıdır. En az 1GB ekran kartı artık standart olmakla birlikte şayet grafik işlemler yapıyorsanız 2 GB ve üstü paylaşımsız bir ekran kartı olmasına dikkat edin.

Ekran Çözünürlüğü ve Boyutu:

Ekran çözünürlüğü ekrandaki piksel (Ekranda görüntüyü oluşturan noktaların sayısı) olarak ifade edilir. Ne kadar yoğun olursa görüntü o kadar net olur. Ekran büyüklüğüne göre çözünürlük belirlemek en uygun olanıdır. Örneğin 14” ekranlarda 1366x768 çözünürlük uygun iken 15” ve üzeri ekranlarda en az 1024x768 yani full HD çözünürlük tavsiye edilir. Ekran büyüklükleri inç (1 inç 25,4 mm) olarak ifade edilir. Genellikle notebooklarda ekran boyutları 15.6” yaygın olmakla birlikte 12-13” ya da 14”lik küçük taşıma kolaylığı sağlayan notebooklar da mevcut. Dizüstünüzü kolayca bir LCD TV ye ya da projeksiyona bağlayabilmek VGA portlar yaygın olarak kullanılmaktadır. Ancak daha kaliteli Full HD bir görüntü aktarımı için bir HDMI ya da Display port çıkışına sahip olması gerekmektedir.

Dokunmatik Ekran Özelliği:

Günümüzde notebooklar artık giderek tablet-PC karışımı bir hal almış durumda şayet dokunmatik ekranlı bir dizüstü bilgisayar satın alırsanız katlanabilir ya da çıkarılabilir klavye takımları sayesinde notebookunuzu tablet olarak da kullanmanız mümkün. Şayet klavyeniz olmadığı durumlarda da sanal klavye de işinizi görebilir. Hatta pek çok tableti bile ekstra satılan klavye takımları ile dizüstü bilgisayar olarak kullanmak bile mümkün.

Pil (Batarya) Kapasitesi:

Dizüstü bilgisayarlarda genellikle 6 hücreli lityum-iyon bataryalar tercih edilmektedir. Bu çeşit bataryaların ömrü çok fazla olmamakla birlikte kullanım kolaylığı vardır. İstenildiği zaman şarj edilebilir tamamen boşalmasına gerek yoktur. Batarya ömrünü uzatmak istiyorsak pilinizi %10 kaldığında tamamen boşalmadan tekrar şarja takınız. Bunun yanında şarj olduktan sonra şarj kablosunu takılıbırakmayın.

Dizüstü Bilgisayar Giriş ve Çıkış Portları:

Genellikle kablosuz klavye için birer, flash disk için 1 olmak üzere en az bir adedi USB 3.0 (Daha hızlı aktarım sağlayan yeni bir teknoloji) olmak üzere USB girişi ve bir TV, monitör ya da projeksiyon bağlantısı için VGA, HDMI veya display port çıkışı da bulunmalıdır. Bununla birlikte günümüzde olmazsa olmaz çeşitli hafıza kartlarını okuyabilmek içinde bir de kart okuyucu bulunmasına dikkat edilmelidir.

Bu yazımızda sizleri çok fazla teknik detaylara boğmadan ana hatlarıyla bir nebze de olsa aydınlatmaya veyol göstermeye çalıştık. Elbette her bir teknik detayla ilgili internette sayfalar dolusu inceleme yazıları ve videoları da bulup inceleyebilirsiniz. Unutmayalım ki üretmediğimiz ve dışardan satın aldığımız bir teknolojiyi gereksiz yere verimsiz kullanırsak bu sahip olduğumuz milli servetin boşa gitmesi demektir. Bunun için en az maliyetle en fazla verimliliği nasıl sağlayabileceğimizi araştırıp ona göre ürün satın almak en akıllıca olanıdır.

           Teknolojiye ayırdığınız zamandan daha fazlasını sevdiklerinize ayırmanız dileğiyle.