2023 yılının ağustos ayına kadar herhangi bir bankadan fiziki teslimat olmaksızın gram altın satın alan kişilerden 2,00-TL, 3,37 TL, 4,00-TL (İkiTürkLirası, ÜçTürkLirasıOtuzYediKuruş, DörtTürkLirası) gibi miktarlarda Banka ve Sigorta Muamele Vergisi (Kambiyo Gider Vergisi) ("BSMV") tahsil edilmekteydi. Bankaların altın alımında tahsil ettiği BSMV'nin dayanağını; Gelir İdaresi Başkanlığı'nın Türkiye Bankalar Birliği'ne gönderdiği 21.05.2020 tarih ve 70903105-180[5601-269-2]-E.53703 sayılı yazı oluşturmaktaydı. Gelir İdaresi Başkanlığı mezkur yazısıyla kıymetli maden olarak değerlendirdiği altın hesaplarının kambiyo olarak işleme tabi tutulması gerektiği yönünde görüş bildirmiştir.
Gelir İdaresi Başkanlığı'nın bu yazısının detayını bilen bazı avukatlar, eşine ve çocuğuna, anne ve babasına banka üzerinden gram altın satın aldırarak, altın alımında tahsil edilen BSMV'nin iptali için Vergi Mahkemelerine dava açmıştır. Sadece bir avukat tarafından İstanbul Vergi Mahkemelerine bir yıl içinde 300'ün üzerinde dava açılmıştır. Bu şekilde açılan davalarda; bankalar nezdinde bulunan hesaplar üzerinden fiziki teslimat olmaksızın yapılan altın alışı işlemlerinin kambiyo işlemi kapsamında değerlendirileceğine dair açık bir düzenleme olmadığı, fiziki teslimat olsun veya olmasın altın alışının kıymetli maden statüsünde yer alan altın alışına ilişkin olduğu, fiziki teslimat olmaksızın yapılan altın alışının kambiyo işlemi olarak yorumlanması suretiyle kambiyo işlemi olarak vergilendirilmesinin yasal dayanağının olmadığı, yasal dayanağı olmayan vergilendirme işleminin Anayasa'nın 73. maddesinin 3. fıkrasına aykırılık oluşturacağı anlaşıldığından dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılarak davaların kabulüne karar verilmektedir. Kabülle sonuçlanan davalarda ilgili avukata maktu vekalet ücreti ödenmektedir. (Bu yazının yayımlandığı tarih itibarıyla bu yazıya konu davalarda maktu vekalet ücreti 10.500,00-TL'dir.)
Bankalar üzerinden gram altın alımı esnasında tahsil edilen BSMV'lerin kanuni dayanağı olmadığını ve gram altın alımında BSMV'lerin tahsilinin dayanağının Gelir İdaresi Başkanlığı'nın Türkiye Bankalar Birliği'ne gönderdiği 21.05.2020 tarih ve 70903105-180[5601-269-2]-E.53703 sayılı yazı olduğunu ve kanuni dayanağı olmayan işlemin Mahkemelerce iptal edileceğini fark eden bazı avukatlar, muhtelif bankalar üzerinden gram altını almakta hatta hızını alamayıp eşine, çocuğuna, kardeşine de gram altını aldırmakta, alım esnasında tahsil edilen BSMV'lerin iptali istemiyle Vergi Mahkemelerine dava açmaktadır.
Fiziki teslimat olmaksızın gram altın alımlı esnasında tahsil edilen BSMV'lerin hukuka uygun olmadığından bahisle Danıştay tarafından iptal edilmesi üzerine, 2023 yılının ağustos ayından itibaren fiziki teslimat olmaksızın gram altın alımında BSMV'nin tahsilinden vazgeçilmiştir.
Konunun muhatapları tarafından Gelir İdaresi Başkanlığı yetkilileriyle yapılan görüşmelerde: Gelir İdaresi Başkanlığı yetkilileri, kesilen BSMV'lere Türkiye'nin her tarafından dava açılmadığı için devletin bu konuda zararı olmuyor gibi, hukuk devletine yakışmayacak açıklama yaptığı belirtilmiştir. Devlet; ticari işletme değildir, dolayısıyla kamu görevlileri kar veya zarar üzerine hesaplar yapmamalı, işleminin hukuka uygun olması için çabalamalıdır. İdarenin her türlü işlemlerinin hukuka uygun olması gerekir.
Gelir İdaresi Başkanlığı'nın anılan yazısından önce tahsil edilen BSMV'lerin iptali istemiyle açılan davalarda ki bu davaların tutarları 1.25 TL (BirLiraYirmibeşKuruş) veya 2,00-TL-3,00-TL gibi tutarlar oluşturmaktadır, bu davaların kabulle sonuçlandıran bazı hakimler 10.500,00-TL (OnbinBeşyüzTürkLirası) maktu vekalet ücretine hükmetmektedir. Vekalet ücreti avukatların alması gereken yasal ücrettir, buna kimse itiraz etmiyor fakat dakikada 50 kez altın alımı yapan ve bundan dolayı tahsil edilen BSMV'lerin iptali istemiyle her bir BSMV'ye yüzlerce dava açan, açtığı dava kabulle sonuçlanan avukata hazine maktu vekalet ücreti ödemektedir.
Halbuki; devlet, 1,25 TL veya 2,00-TL gibi tutarlara karşı açılan davalara ödediği yüklü miktarlardaki maktu vekalet ücretlerini okul ihtiyacı olan bir köye okul yaptırarak veya sağlık tesisi ihtiyacı olan bir köye/ilçeye veya vilayete sağlık tesisi yaptırarak yurttaş faydasına olacak şekilde kullanabilir. Dolayısıyla; yurttaşların vergileriyle finanse edilen hazinenin, 1,25 TL gibi tutarlara karşı yüzlerce adet dava açıldığında bunun karşılığı olan vekalet ücreti nispi hale getirilmelidir. Bazı kişiler "yahu abartmıyor musunuz?" diyebilir. Şöyle ki: Gelir İdaresi Başkanlığı'nın fiziki teslimat olmaksızın altın alımında BSMV tahsilini istediği mezkur yazısından sonra (Yaklaşık olarak 3 yıl içinde) İstanbul Vergi Mahkemesine 800'den fazla dava açan avukatın birisinin açtığı davaların hepsinin kabulle sonuçlandığı ve maktu vekalet ücretine hükmedildiğinde 800x10.500=8.400,00-TL yapar. Yanlış okumadınız 800 davaya devlet maktu vekalet ücreti olarak (SekizMilyonDörtYüzBinTürkLirası) ödeyecektir. Bu dava sayısı üç aşağı beş yukarı böyledir. Net rakama UYAP istatistiklerinden ulaşılabilir. Davalı idare maktu vekalet ücretini 30 gün içinde ödemediğinde ise, çocuğuna, eşine, anne ve babasına dava açtıran ve bunun sayısı yüzleri bulan ilgili avukat ilgili ilamı icraya koymakta devlet bir de oradan vekalet ücreti ödemektedir. Kimsenin kazandığı parada gözümüz yok, hakkıyla kazanan kişilere Allah daha çok versin ama yetimin hakkının olduğu devlet hazinesinin bu şekilde açılan davalara yüksek miktarda vekalet ücreti ödemesi insanı üzmektedir. Bir tarafta gecenin bir vakti CMK görevi için adliyeye gidip zorunlu müdafi ücreti olarak 5.000,00-TL bile alamayan avukat, diğer tarafta bu şekilde dava açarak maktu vekalet ücretiyle devletten yüklü miktarda vekalet ücreti alan avukat var.
NELER YAPILMALIDIR?
VERGİ MAHKEMELERİNE açılan ve şu anda derdest olan davaların karara bağlanmadan önce acele olarak bu tür davalara maktu vekalet ücreti değil, NİSPİ vekalet ücreti ödenmesi için Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinde açık düzenleme yapılmalıdır.
Yüzlerce dava açan ve hakkında disiplin hükümlerinin işletilmesi için bazı vergi mahkemesi başkanları tarafından İstanbul Barosuna yazı yazılmıştır, bu yazının takibi yapılmalıdır.
Devlet aleyhine sonuçlanan davalarda, davaya konu tutarlar kesin sınır altında olduğundan bu davalara karşı kanun yoluna başvurulamıyor. Dolayısıyla bu tür davalarda "yargılamanın yenilenmesi" müessesesi uygulanmalıdır.
Esasında bu tür davalar Vergi Mahkemelerinin de gereksiz yere meşgul olmasına sebep olmaktadır. Bu konuda da Mahkemeye erişim hakkına halel getirmeyecek şekilde düzenlemeler yapılmalıdır. (1,25 TL için açılan davanın vekalet ücreti 10.500,00TL olmamalıdır. Nispi oran belirlenmelidir.)
Devletin zararına işlem tesis eden bürokratlardan bu tutarların tazmini sağlanmalıdır. Çünkü, basiretli olan her insan şunu bilir: Bir dava açıldığında kabulle sonuçlanıyor ise, beş veya on dava daha beklenir ve hepsi kabulle sonuçlanıyor ise yüzlercesi de aynı şekilde sonuçlanacaktır. Dolayısıyla bu işlemin hukuka uygun olmadığı anlaşılmalı ve iptali yönünde işlem tesis edilmelidir. Aksi durumda, vekalet ücreti nispi olarak belirlenmemiş ise devletin maktu vekalet ücreti ödemesine sebep olacaktır.
Şayet, ilgililer kimlerin bu şekilde dava açtığına ulaşamıyor ise, aşağıda yazmış olduğum e-posta adresime bu konudaki sorularını iletirlerse kendilerine Excel sayfasını göndermekten memnuniyet duyarım.
Yukarıda detaylarının yazılı olduğu husus hazinenin parasının yurttaş lehine olacak şekilde KULLANILAMAMASINA sadece bir örnektir. Bu tür davaların titizlikle incelenmesi, hatta bu tür konularda yoğun açılan davaların Adalet Bakanlığı'ndan tespitinin sağlanması, yapılan tespit sonucunda idare aleyhine olan davalarda ilgili idarenin acele reaksiyon göstererek ilgili davaların yüzlercesinin açılmasının önüne geçmesi yani o işlemi hukuka uygun hale getirmesi elzem olmaktadır.
ÇOTANAK